ՍՐԲՈՒՀԻ ՆՈՒՆԷ ԵՒ ՍՐԲՈՒՀԻ ՄԱՆԷ ԿՈՅՍԵՐԸ

Այսօր որբուհիներ՝ ՆՈՒՆԷ եւ ՄԱՆԷ Կոյսերի յիշատակի օրն է։ Սրբուհի Նունէ եւ Սրբուհի Մանէ կոյսերը պատկանում էին Հռիփսիմեանց կոյսերի խմբին, որոնք Դիոկղետիանոս Կայսեր հալածանքների ժամանակ թողնելով հռոմը Հայաստան էին եկել:

Սակայն Տիրոջ նախախնամութեամբ նրանք այլ կերպով պիտի փառաւորէին Աստծու անունը: Այժմ համառօտ կերպով կանդրադառնանք սրբուհիների կեանքին:

ՍՐԲՈՒՀԻ ՄԱՆԷ ԿՈՅՍ.-

Սուրբ Մանէն հեռանալով Հռիփսիմեանց կոյսերի խմբից, առանձնանում է Եկեղեաց գաւառի Սեպուհ լեռը, այնտեղ մի քարայրում, աղօթքով ու ծոմապահութեամբ ճգնաւորի կեանք է վարում: Հետագայում այդ քարայրը կոչւում է` Մանէի այր:

Եկեղեցու աւանդութիւնը պատմում է, որ սրբուհու վերջին օրերին Սուրբ Գրիգոր Լուսաւորիչը եւս` թողնելով կաթողիկոսական հանգամանքը, յարում է ճգնողական կեանքի, ու ցանկանում է առանձնանալ նոյն այրում, բայց դեռ մուտք չգործած լսում է սրբուհու ձայնը, որ պատւիրում է երեք օրից վերադառնալ ու նրա դին ամփոփել նոյն քարայրում: Սա Տեղի է ունենում 323 թւին:

Սրբուհի ՆՈՒՆԷ ԿՈՅՍ.-

Իսկ Նունէ կոյսը (վրացական աղբիւրներում` Նինօ), հայոց Տրդատ թագաւորի հալածանքներից ազատւելով, մեկնում է Վրաստան, Մծխիթայ մայրաքաղաքը, ուր շարունակում է ապրել սրբակենցաղ աղօթական կեանքով, քարոզում եւ ողջ ժողովրդին դարձի բերում: Գործած հրաշքների եւ բարեգործութիւնների լուրը արքունիք հասնելով, կոյսին տանում են արքունիք, ուր բժշկում է հիւանդ թագահուն եւ քարոզում է Տիրոջ Աւետարանը: Վրաց Միհրան թագաւորը Աստծու զօրութիւնը տեսնելով դարձի է գալիս:

Սրբուհին Աւետարանը քարոզւում է նաեւ երկրի մեծամեծներին: Այս ամէնի արդիւնքում Նունէի խորհրդով պատւիրակութիւն է առաքւում Ս. Գրիգոր Լուսաւորչին եւ Տրդատ թագաւորին` խնդրելով, որ հոգեւորականներ ուղարկեն Վրաստան քրիստոնէական հաւատքի տարածման համար: Այսպիսով սուրբ Նունէն դառնում է Վրաստանի առաքելուհին: Իսկ առաջին վրաց հայրապետը լինում է Սուրբ Գրիգոր Լուսաւորչի թոռը՝ Գրիգորիոս Սուրբ Հայրապետը: