اداره کل مجامع و تشکلهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، کاروان فرهنگی علما، روحانیون و دست اندر کاران نشر اقلیت ها را به مدت دو روز، چهارشنبه و پنجشنبه 27 و 28 آبان ماه، با مشارکت آقای دکتر علی فریدونی، مدیرکل مجامع و تشکلها و فعالیتهای فرهنگی، آقای علی علی پور، معاون ادیان و مذاهب اداره کل مجامع و اقای سعید تقوی، رئیس اداره امور اقلیتهای دینی اداره کل، تور فرهنگی اقلیتهای دینی را در قم برگزار کرد. در این تور، مراجع دینی و روحانی پیرو ادیان توحیدی ارمنی (مسیحی)، کلیمی، آشوری (مسیحی) و زرتشتی، همچنین 2 تن از نمایندگان اقلیتهای دینی، در مجلس شورای اسلامی ، برگزار کردند.

آقای روبین کاراپتیان (رئیس شورای خلیفه گری ارامنه)، آقای سوکیاس کورکچیان (واراند) (نویسنده و مترجم از روزنامه آلیک)، جناب کشیش گورگن نرسیسیان، جناب کشیش هاکوپ کشیشیان و آقای آرتین بابایانس (عضو هیئت روابط عمومی شورای خلیفه گری ارامنه)  از طرف جامعه ارمنی (مسیحی) در این تور شرکت کردند.

روز چهارشنبه 27 آبان ماه، همزمان با هفته کتاب و کتابخوانی، جمعی از روحانیون و نمایندگان اقلیت های مذهبی فعال در حوزه نشر کشور، به همراه مسئولین اداره کل مجامع و تشکل های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، همچنین مسئولین انجمن مطالعات سیاسی حوزه، با حضور در محل بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء با حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی دیدار و گفتگو کردند. در این جلسه ابتدا دکتر فریدونی، گزارش مختصری از وضعیت فرهنگی و اجتماعی اقلیت های دینی در ایران و نیز ارتباطات حسنه ای که این قشر از هموطنان، با بدنه دولت به ویژه اداره کل مجامع دارند، ارائه کردند و سپس آقایان بنیامین، اسقف اعظم کلیسای شرق آشوری ایران به نمایندگی از طرف کلیه روحانیون غیر مسلمان حاضر در جلسه و دکتر مره صدق، نماینده کلیمیان در مجلس شورای اسلامی به نمایندگی از طرف همه نمایندگان اقلیت های دینی، سخنان خود را با محوریت موضوع آسایش و امنیتی که هموطنان پیرو ادیان توحیدی در ایران دارند آغاز کردند.

در ادامه، آیت الله العظمی جوادی آملی به ایراد سخن پرداخته و با تبریک هفته کتاب و کتابخوانی، ابراز داشتنند: امیدواریم وحدت دلهای پیروان همه ادیان الهی ما را به وحدت هدف رهنمون سازد تا به سوی مقصدی برویم که مقصود حقیقی ما در اوست.

ایشان در پایان افزودند: انبیاء الهی هر یک پیامبر پیش از خود را تصدیق کرده است در نتیجه پیروان ادیان نیز باید مصدق یکدیگر باشند، هرگز با جنگ و سلاح، جامعه متمدن نخواهد شد، تمدن و سعادت همه کشورها در گرو توجه به منابع وحیانی و علم و قلم است. همه ادیان الهی، جوامع را به عدل و عقل و صلح دعوت می کنند و از ما می خواهند به هم حرمت بگذاریم و در کنار هم زندگی عاقلانه و عادلانه داشته باشیم.

  

بازدید از دانشگاه ادیان و مذاهب قم و آشنایی با برنامه ها و فعالیت های این دانشگاه، دومین برنامه هیات اعزامی اقلیت ها به قم بود که عصرهمان روز صورت گرفت. در این بازدید، ابتدا اعضاء هیآت، نشستی را با حجت الاسلام والمسلمین جناب آقای نواب، رئیس دانشگاه داشتند و سپس از کتابخانه و انتشارات این دانشگاه بازید به عمل آوردند. این بازدید با گرفتن عکس یادگاری و اهداء چند عنوان از کتاب های منتشر شده در این دانشگاه به اعضای کاروان پایان یافت.

در نشست مورد اشاره، آقای دکتر فریدونی خاطر نشان کردند: هرچند که سابقه فعالیتهای حوزه اقلیتها در این اداره کل به بیش از دو دهه می رسد، ولی ما در دولت جدید برآنیم که دامنه و نوع تعامل خود را با هموطنان پیرو ادیان توحیدی ارتقا ببخشیم و فعالیت های خود را در این عرصه تنها به صدور مجوز و نظارت بر فعالیت های اجتماعی و مذهبی آنان محدود نکنیم. 

پس از سخنان میهمانان، اقای نواب بیان داشتند: این دانشگاه در نوع خود بی نظیر است، زیرا نه تنها به ادیان توحیدی، که شاهد حضور نمایندگانی از آنان در این جلسه هستیم، بلکه به ادیان غیر الهی نیز می پردازد.

بر اساس هماهنگی های به عمل آمده، استاندار قم، شامگاه روز چهارشنبه ، در محل اقامت روحانیون و دست اندر کاران اقلیت های دینی حضور به هم رسانیده وبا آنان به گفتگو نشستند. در این جلسه ابتدا آقای دکتر فریدونی، گزارشی از چگونگی و دلایل حضور گروه حاضر در قم و نیز زمینه های گسترش تعاملات فرهنگی و اجتماعی ارائه کردند. در ادامه، جناب آقای مهندس سید مهدی صادقی، استاداندارقم، نیز به برکات و آثار خیر این گونه سفرها اشاره کردند. 

در ادامه جلسه تعدادی از نمایندگان اقلیت های مذهبی کشور طی سخنانی با ابراز خرسندی از حضور در قم و دیدارهای مفید با مسئولان و شخصیت های مذهبی و علمی استان، خواستار استمرار تعامل و همکاری هر چه بیشتر همه گروه ها و اقلیت های کشور در راستای اعتلای ایران اسلامی شدند.

  

کاروان فرهنگی علما، روحانیون و دست اندر کاران نشر اقلیت ها، در ادامه حضور دو روزه خود در قم، صبح روز پنجشنبه 28 آبان، از کتابخانه مرحوم آیت الله مرعشی نجفی بازدید کردند تا از نزدیک با این گنجینه علمی و فرهنگی آشنا شوند. در این بازدید، مسئول بخش تشریفات کتابخانه نجفی با بیان اینکه این کتابخانه از نظر کمی و کیفی نخستین کتابخانه خطی کشور محسوب می شود، اظهار داشت: کتابخانه آیت الله نجفی پس از کتابخانه سلیمانیه ترکیه و دارالکتاب مصر سومین کتابخانه بزرگ و مهم منطقه محسوب می شود. محمد جواد طالبی تصریح کرد: این کتابخانه از نظر سرویس دهی کتاب های شیعی اولین کتابخانه در جهان اسلام به شمار می آید. کتابخانه آیت الله نجفی تنها کتابخانه ای است که به وسیله یک مجتهد و بدون هیچ گونه کمک دولتی راه اندازی شده است و در حال حاضر، با وجود دیگر کتابخانه های مهم همچون ملی، مجلس شورای اسلامی و آستان قدس رضوی همچنان حرف اول را در کشور می زند. 

وی بیان کرد که بالغ بر 45 هزار نسخه خطی نفیس در 85 هزار عنوان و در موضوع های مختلف فقه و اصول، فلسفه، ریاضیات، تاریخ و جغرافی، فیزیک و شیمی، طب و بیشتر علوم قدیمه و جدید به زبانهای گوناگون عبری، پهلوی، چینی، بودایی، سانسکریت در این کتابخانه نگهداری می شود.

قدیمی ترین کتاب موجود در این کتابخانه، قرآن نوشته شده بر روی پوست بز به خط کوفی است، که قدمت آن بیش از یک هزار و 300 سال تخمین زده می شود. یک برگ کاغذ منسوب به خط امام رضا(ع) که سوره مریم در آن نوشته نیز از جمله قدیمی ترین نسخ خطی در این کتابخانه محسوب می شود.

آخرین برنامه هیأت فرهنگی هموطنان پیرو ادیان توحیدی در قم، حضور درضیافت ناهاردر دفترآیت الله شهرستانی و شرکت در یک نشست صمیمی با معظم له بود. در این دیدار، که در ظهر پنجشنبه صورت گرفت، ابتدا هر یک از میهمانان ازاقلیت ها، ضمن معرفی، به ارائه نقطه نظرات خود در خصوص اشتراکات فرهنگی و اجتماعی موجود بین جامعه اقلیت با جامعه اکثریت پرداختند و به طور خاص از برگزاری برنامه هایی از این دست استقبال کرده و خواهان آن بودند که این گونه برنامه ها ادامه داشته یاشد. البته بعضی از میهمانان هم درخواستهایی مبنی بر تجدید نظردر برخی ضوابط قانونی و فقهی مربوط به اقلیت ها داشتند که در مورد آن هم تبادل نظر شد. در ادامه، آیت الله شهرستانی بیانات خود را در زمینه تعاملات دینی و بین المللی بر مبنای احترام متقابل و مفاهمه ارائه کرده، به این موارد اشاره کردند که بسیاری از سوء تفاهم ها در همین تعاملات و رفت و آمد ها برطرف می شوند. پس این دیدار ها مفید بوده و باید ادامه داشته باشد. وجود اختلاف نظر از ملزومات جامعه بشری است که باعث رشد و تکامل می شود ولی نه اختلافی که موجب ظلم و ستم و نابسامانی شود. طبیعتا" هر ملت یا آیینی قوانین و مقرراتی را برای درست زندگی کردن دارد که اگر مردمان مختلف به همان مقررات پذیرفته شده خود عمل کنند، برای جلوگیری از بروز مشکلات کافی است. قاعده "خذف دیگری برای بقای خود" که امروزه مورد استفاده و استناد سلطه گران جهانی قرار گرفته باعث بروز این همه مشکل در دنیا به ویژه خاورمیانه شده است. به وجود آمدن داعش هم نتیجه این نوع نگرش است.

نکته پایانی این که مجدداً تأکید می شود ایجاد و تقویت دیدارها و رفت و آمدها برای رفع سوء تفاهمات و تقویت زندگی مسالمت آمیز ضروری است