مجموعه آرامستانهای مسیحیان كه متشكل از گروه‌ها و گرايشهاي مختلف دين مسيح است، در منطقه دولاب و سليمانيه واقع شده است. اين منطقه با قرار‌گيري در جنوب خيابان پيروزي و شرق خيابان 17 شهريور به علت جاري بودن قنوات و نهر‌هاي متعدد و نيز بالا بودن سطح آبهاي زير زميني از امكانات كشاورزي و باغداري مناسبي برخوردار بوده است، بطوريكه با وجود گسترش شهر و جايگزين شدن بخشهاي مسكوني و خدماتي به ازاي زمينهاي كشاورزي، در طي ساليان متمادي فضاهاي سبز با درختان كهنسال و اراضي پرورش گل و گياه به تعداد بسيار زياد در اين محدود ديده مي‌شوند.

قدمت اين مجموعه بنا به وجود قديمي‌ترين سنگهاي قبر حاضر در محوطه آرامستان، به اواخر دوره قاجاريه باز مي‌گردد.
بزرگترين قبرستان موجود در اين مجموعه، به مساحت 47 هزار مترمربع، متعلق به ارامنه است. از ديگر مجموعه‌هاي آرامستان پيروان مسيحيت در اين مكان، به كاتوليك‌ها، آشوري‌ها، روسها، يونانيها، لهستانيها و فرانسويها مي‌توان اشاره نمود. از ميان اين مجموعه‌ها، پس از قبرستان ارامنه، بخش متعلق به لهستاني‌ها و فرانسوي‌ها از مساحت بيشتري نسبت به ساير گروهها برخوردارند.

ارمنیان، از اولین مللی بوده¬اند که به مسیحیت گرویده¬اند و از دیرباز با ایران در ارتباط بوده‌اند. با وجود اینکه به دلایل تاریخی گروه‌های بزرگی از آن‌ها در نقاط مختلف دنیا وجود دارد، حضورآن‌ها در ایران ماهیتی بیش از مهاجرت داشته و به صده‌ها قبل بازمی‌گردد و در واقع یکی از اقوام ایران به شمار می‌آیند. در زمان‌های گذشته که وسعت جغرافیایی ایران بسیار گسترده‌تر بود نیز این نزدیکی بسیار بیشتر بوده‌ واحتمالا هم کیش ایرانیان بوده اند. طی‌ ادوار تحول در ایران، به ویژه از دوره صفویان به بعد، ارمنیان نقش تعیین کننده در سازندگی داشته‌اند.

ارمنیان تهران عمدتاً به حرفه‌های فنی و هنری و صنعتگری که به خاطر ارتباط با روسیه و اروپا و حس آشنایی با سلائق اروپایی آشنایی بیشتری با آن‌ها داشتند می‌پرداختند. ضمناً ایشان در صنایع سنتی هم دست داشتند (به‌ویژه در اصفهان). ارمنیان نقش تعیین کننده‌ای در ورود معماری مدرن به ایران داشته‌اند. هم‌چنین در ورود دیگر پدیده‌های نوظهور و اروپایی مانند: مبل‌سازی، رستوران و هتل‌داری، سینما، تئاتر، مد و خیاطی اروپایی، موسیقی کلاسیک و روز، خدمات هواپیمایی، کارخانه‌داری و کارهای فنی دیگر نقش اصلی یا مهم داشته‌اند. این مشخصه‌ها به صور مختلف در قبرستان‌های ارمنیان منعکس می‌باشند:

- سنگ قبرها از کیفیت بسیار بالایی از طراحی و پرداخت برخوردارند که هم حاکی از طبقه‌ای متکی به صنعتگری و حرفه است و هم آگاهی هنری و سلیقه‌ای آن‌ها.
- در اکثر موارد حرفه‌های افراد مدفون درج یا به وسیله طراحی نشان داده شده‌است (منجمله به صورت حکاکی کلید سل موسیقی و پرده تئاتر در سنگ و الحاق ملخ هواپیما در یک مورد)
- چنین طرحی احتمالا منعکس کننده حرفه متوفی می باشد. این جنبه از طراحی سنگ قبرها، بغیر از سطح بالای هنری و صنعتگری آنها، اهمیت تاریخی، فرهنگی و جامعه شناسانه مجموعه را نیز تأکید می کند. الحاقات بسیار زیبای فلزی برخی از سنگ قبرها در حال حاضر بیش از سنگ ها در معرض تهدید هستند.
- انعکاس پر اهمیت معماری در طراحی سنگ قبرها و مقبره‌ها که می‌تواند هم حاکی از ارتباط این طرح‌ها با ساختن تهران پس از قاجار باشد و هم سطح بالای اجرایی و صنعتگری آن‌ها (زیرا خود آن‌ها اجرای همه یا بخشی از صنعت‌گری سنگ قبرها را برعهده داشته‌اند).
- تنوع طراحی های سنگ قبرها و کیفیت بصری حاصل از این امر از ویژگی های اصلی قبرستان است.

در این قبرستان‌، مردگان با قرار گرفتن در تابوت وپس از اجرای مراسم در نیایشگاه (ماتور) موجود، دفن می‌شدند. کلیسای کوچکی برای این منظور در محوطه قبرستان‌ وجود دارد. (جهت گورها و نیایشگاه شرقی غربی است – سر در طرف غرب). "ماتور" (چاپل) قبرستان دولاب به نام هوهانس مقدس به منظور اجرای مراسم مذهبی (نماز میت) در این قبرستان در سال 1936 میلادی (1315 ش) ساخته شد. ماتور دارای نمایی ساده اما متشکل از چند لا یه از دو نوع مصالح روی هم می باشد که ترکیبی منحصر بفرد است.

بر اساس مدارک موجود، اولین دفن به سال 1853 و آخرین دفن به سال 1996 در این قبرستان انجام شده است.

این قبرستان در سال 2000 میلادی (1379 ش) با شماره 2688 در ردیف آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

تعدادی از شخصیتهای برجسته آرمیده در قبرستان قدیمی ارامنه:

- آوانس اوگانيانس (اوهانيان) - اولين فيلمنامه¬نويس، کارگردان، تدوينگر و موسس مدرسه هنرپيشگي در ایران

- شاهن سرکيسيان - پايه¬گذاري تئاتر مدرن در ايران

- آرام گارونه – معلم و مدیر مدارس ارامنه، مؤسس ماهنامه «لوسابر» برای کودکان و نوجوانان، همچنین همکار روزنامه ها و مجلات مختلف ارمنی‌زبان

- مارکار قارابگيان (دِو) – شاعر، نقاش، کاریکاتوریست و مؤسس کارگاه نقاشی "مانی"

- هايک آجميان (عجميان) - عنوان آموزگار مدرسه شاه عزيز (ساهاکيان) و مدرس زبان و ادبيات ارمني در دانشگاه اصفهان

- زورا ساگينيان (سهراب خان) - نماینده ارامنه در مجالس اول و دوم مؤسسان، همچنین دوره¬هاي پنجم تا سيزدهم مجلس شوراي ملي

- آرتو تریان - نقش بسزايي در پيشرفت تئاتر ايران داشته است

- وارتو تريان - همسر آرتو تريان که بيش از 25 سال فعالیت مستمر در نمایشهای متعدد داشته است

- خانواده سرکیسیان - نيکوکاران باني کلیسای "سرکيس مقدس"

- خانم آرمنوهي ساهاکيان و فرزندانش دانيل، هنريک و آناهيد و نيز جبرئيل ساهاکيان - بانيان مدرسه "اسرائيل ساهاکيان"

- آرزومان و مارگاريت آوديسيان - بانیان و نیکوکاران درمانگاه خیریه "آودیس آودیسیان"

- نیکلای لاوری (لاوروف)، معمار روسی – ارمنی (معمار کلیسای مریم مقدس تهران)

- وارطان سالاخانیان - از فعالان حزب توده ایران

- آنتوان سوروگین - عکاس ارمنی-گرجی روس تبار عکاس دوران قاجار

به دليل وجود حساسيت‌هاي بازماندگان، احترام به عقايد و نظرات مسيحيت ارامنه و با توجه به مجموعه بسيار با ارزش هنري موجود از كارهاي سنگي، فلزكاري و عناصر معماري كه به مرور زمان و در طي بيش از يك قرن فراهم آمده است و همچنين به خاك آرميدن بيش از سيصد نفر از شخصيت‌هاي برجستة تاريخي، مذهبي، هنري، ادبي، علمي، فرهنگي و ... كه نقش به سزايي در ترويج هنر و فرهنگ ايراني و ارمني داشته‌اند، قبرستان ارامنه را از اهميت ويژه‌اي برخوردار گردانيده است.