Ինչպէս որ գիտենք Ս․ Յովհհաննէս Մկրտիչը սերում էր Ահարոնեան քահանայեական սերնդից, նրա հայրն ու մայրն էին Զաքարեայ Քահանան եւ Եղիսաբէթը, որոնք արդար եւ օրինապահ անձնաւորութիւններ էին։ Նրա ծննդից առաջ՝ Գաբրիէլ հրեշատակապետը նրա հօրը ասել էր, որ նա պիտի պատրաստի ճանապարհը Տիրոջ համար։ Նա անապատում մեծանալով, որպէս Քրիստոսի դեսպանը, ապաշխարութիւն եւ Տիրոջ արքայութեան մօտալուտ գալուստը քարոզելով ու մարդկանց մկրտելով, ճանապարհը պատրաստեց Քրիստոսի համար։ Նա, մկրտելով Աստծու Որդուն, վկայեց նրա մասին, ասելով․« «Ահա՛ Գառն Աստուծոյ, որ վերացնում է աշխարհի մեղքը։ Սա՛ է նա, որի մասին ես ասում էի՝ իմ յետեւից գալիս է մէկը, որ ինձնից մեծ եղաւ, որովհետեւ ինձնից առաջ կար։ Եւ ես չէի ճանաչում նրան, բայց որպէսզի յայտնի լինի Իսրայէլին, դրա համար ես եկայ ջրով մկրտելու»։
Յովհաննէսը վկայեց եւ ասաց. «Տեսայ Հոգին, որ իջնում էր երկնքից որպէս աղաւնի եւ հանգչում նրա վրայ։ Եւ ես չէի ճանաչում նրան. սակայն նա, ով ինձ ուղարկեց ջրով մկրտելու, նա ինձ ասաց. «Ում վրայ տեսնես, որ Հոգին իջնում եւ մնում է, նա՛ է, որ մկրտում է Սուրբ Հոգով»։ Եւ ես տեսայ ու վկայեցի, թէ սա՛ է Աստծու Որդին»։ Նա վերջապէս իր պարտականութիւնն իր լրումին հասցնելով, իր կեանքը կնքեց նահատակութեամբ, Հերովդէս թագաւորի հրամանաով գլխատւելով, քանի որ քննադատել էր նրան, իր կենդանի եզբօր կնոջ հետ անօրինաբար ամուսնանալու պատճառով ։ Յովհաննէս Մկրտիչը մեծ սուրբ է եղեկ մեր երկրում եւ իր անւամբ գոյութիւն ունեն բազմաթիւ վանքեր եւ եկեղեցիներ։
Աթանագինէս եպիսկոպոսը
Աթանագինէս եպիսկոպոսը եղբայրն էր Սբ. Գրիգոր Լուսաւորչի Մարիամ տիկնոջ, Սեբաստիայի եւ Կեսարիայի միջասահման գաւառից, որ մանկութեան օրերին սրբութեան շնորհք ցուցադրելով, որդեգրւել էր Սեբաստիայի եպիսկոպոսի կողմից։ Քահանայ ձեռնադրւելով, ձեռնարկեց բարբարոսների ձեռքը ընկած գերիների ազատման գործը:Ս․ Աթանագինէն իր առաքելութեան ընթացքում բազում հրաշքներ գործերով եւ կատարած քարոզներով բազմաթիւ հեթանոսների դարձի պատճառ հանդիսացաւ: Այնուհետեւ ձեռնադրւեց եպիսկոպոս, ու դառնալով Պիտաքտոնի առաջնորդը, իր հրաշագործութեամբ յայտնի դարձաւ: Ագրիկողայոս դատաւորի օրօք, երբ հալածանքը Սեբաստիայում սաստկացել եւ բազում Քրիստոնեաներ ձեռբակալւել էին, Աթանագինէն այցելութան եկաւ բանտարկեալներին եւ քաջալերեց նրանց: Նրա համբաւը հասելով Դիոկղետիանոս եւ Մաքսիմիանոս կայեսրերին, Ագրիկողայոս դատաւորը նրան սպանելու կայսերական հրաման ստացաւ: Նրա աշակերտներից ոմանք իրենից առաջ ձերբակալւել եւ նահատակւել էին. Ի վերջոյ Սուրբը դաւադրաբար ձեռբակալւում եւ քննութեան աւարտին, երբ տեսնում են Սուրբը չի հրաժարւում իր հաւատքից, նրան անմիջապես կրակն են նետում, ուր աւանդում է իր հոգին: Ոմանք պատմում են, թէ Աթանագինէսը գլխատւել է իր տասը աշակերտների հետ, որոնց անունները չեն յիշատակւել: Սբ. Գրիգոր Լուսաւորիչը Կեսարիայի Ղեւոնդիոս Հայրապետից իբրեւ պարգեւ ստացաւ Աթանագինէսի նշխարները, որ Ս. Յովհաննէս Կարապետի նշխարների հետ միասին Հայաստան բերելով, զետեղեց հայկական վանքերում: