Ս. Ստեփանոսն Ընդհանրական Եկեղեցու ամենասիրւած սրբերից է, Քրիստոսի սիրոյ վարդապետութեան համար նահատակւած առաջին մարտիրոսը:

Վարքագրական աղբիւրների համաձայն` նա սերում էր Յուդայի թագաւորական զարմից, Քրիստոս Աստծու ցեղակիցն ու օրինապահ ծնողների զաւակն էր: Կայիափա քահանայապետի ծառան էր: Տիրոջը տուն տանելիս՝ Ստեփանոսը գլխի վարշամակը փռում է Երկնաւոր Վարդապետի ոտքերի տակ` արտայայտելով իր անդաւաճան ու անկեղծ սէրը: Այս ամէնը զայրացնում է քահանայապետին, ով նրան դուրս է վռնդում: Նա ականատես է լինում Տիրոջ մահւանն ու թաղմանը, բայց վերստին ուրախանում է առաքեալների հետ Աստւածորդու հրաշափառ յարութեամբ:

Ըստ Հայ Եկեղեցու եռամեծ վարդապետ Ս. Գրիգոր Տաթեւացու` նա գնում է Ս. Պետրոս եւ Ս. Յովհաննէս առաքեալների մօտ, մկրտւում: Մկրտութեան պահին ջրի վրայ երեւում է լուսապսակ: Այդ զարմանահրաշ դէպքից յետոյ նրան անւանում են «Ստեփանոս», որ նշանակում է պսակաւոր: Գործք առաքելոցից յայտնի է, որ Հոգեգալստից յետոյ առաքեալները սեղաններն էին սպասարկում, կարիքաւորներին՝ նպաստներ բաշխում: Եւ օրեցօր Յիսուսին հաւատացողների թիւնն աւելանում էր: Քանի որ առաքեալներն ի վիճակի չէին հոգալ բոլորի կարիքները, ուստի իրենց հետեւորդներին պատւիրում են, որ բարի համբաւ ունեցող 7 մարդ ընտրեն` սեղանները սպասարկելու համար: Ըստ Ս. Ղուկաս Աւետարանչի` ընտրեալների մէջ էր նաեւ Ս. Ստեփանոսը, «որ հաւատով եւ Սուրբ Հոգով լցւած մի մարդ էր» (Գործք. 6:5): Առաքեալները Քրիստոսից ստացած իշխանութեամբ ձեռնադրում են նրանց` արժանացնելով սարկաւագի պատասխանատու աստիճանին: Իսկ Ս. Ստեփանոսն Աստծուց տրւած շնորհներով եւ զօրութեամբ զանազան հրաշքներ էր գործում ժողովրդի մէջ: Ժողովարանում շատերն էին փորձում վիճել նրա հետ, բայց նրա իմաստութիւնը ոչ ոք չունէր: Ուստի չարակամները համոզում են որոշ մարդկանց, որ ասեն, թէ Ստեփանոսը հայհոյում է Աստծուն եւ Մովսէս մարգարէին: Գրգռելով ժողովրդին, քահանաներին եւ օրէնսգետներին` նրան ատեան են տանում: Ս. Ստեփանոսն իր պաշտպանական ճառով ապացուցում է ներկաներին, որ Յիսուս է խոստացեալ Մեսիան, իսկ հրեաներին հանդիմանում է իրենց խստասրտութեան համար: Նրան քաղաքից դուրս քարկոծում են, զգեստները դնում Սաւուղ անունով մի երիտասարդի առջեւ: Սաւուղը Ս. Պօղոս առաքեալն էր, ով սկզբում հալածում էր քրիստոնեաներին: Նա ճանաչեց ճշմարիտ Աստծուն` Յիսուս Քրիստոսին` հետագայում դառնալով Աւետարանի ամենաեռանդուն քարոզիչը: Ս. Ստեփանոսը դարձաւ Քրիստոսի համար նահատակւած առաջին վկան ու մարտիրոսը եւ այդ պատճառով կոչւեց ՆԱԽԱՎԿԱՅ:

Ըստ աւանդութեան` Ս. Պօղոս առաքեալի ուսուցիչ Գամաղիէլը եւ նրա եղբայր Նիկոդէմոսը, ովքեր Յիսուսի ծածուկ աշակերտներից էին, սրբի մարմինը թաղել են իրենց ագարակում: Շատ չանցած՝ Ս. Ստեփանոսի նշխարները յայտնաբերել է Ղուկիանոս անունով մի երէց, եւ Երուսաղէմի Յովհան Հայրապետը դրանք դրել է Ս. Սիոնում: 5-րդ դարում Յուլիանէ իշխանուհին Երուսաղէմում յայտնաբերել է սրբի տապանակը, տարել Կ. Պոլիս, հետագայում բերել Վենետիկ` ամփոփելով Ս. Գէորգ կղզու մայր եկեղեցում: Ս. Ստեփանոս նախասարկաւագն իր աներեր հաւատով, սրբակենցաղութեամբ, նւիրումով, ծառայասիրութեամբ եւ միւս առաքինութիւններով օրինակ է քրիստոնեաների համար` Ճշմարտութիւնը ճանաչելու եւ Տիրոջ քաղցրութիւնը ճաշակելու համար: Հայ Առաքելական Եկեղեցին Ս. Ստեփանոս նախավկայի եւ առաջին մարտիրոսի յիշատակը տօնում է Սուրբ Ծնունդին նախորդող աւագ տօների ժամանակ:

Ազգային Առաջնորդարանի Հանրային կապ