Tuesday, 25 February 2025
Ղեւոնդեանց, Տօն` Ս. Ղևոնդեանց քահանաների
Այս անւան տակ ճանաչւում են այն հոգևորականները, ովքեր Ս. Ղեւոնդ Երէցի գլխաւորութեամբ կազմակերպեցին համազգային ընդիմութիւնը ընդդէմ եկեղեցիները ատրուշանի վերածող` առ երես դաւանափոխ եղած Տիզպոնից եկած հայ նախարարներին ընկերակցող մոգերի։ Նրանք նոյն նախարարների եւ ժողովրդի գլուխը անցած` քաջաբար տրորելով մարմնաւոր չար վիշապի արբանեակների գլուխը, վտարեցին նրանց հայրենի հողից։ Նրանք յընթացս հաւատքի եւ հայրենիքի համար տեղի ունեցած գումարւած ժողովներին եւ թէ Վարդանանց պատերազմին` հաւատք եւ քաջութիւն ներշնչեցին նախարարներին եւ հայոց բանակին։ Դրանից յետոյ, Ատրորմիզդ մարզպանի դրդումով, պարսից Սասանեան Յազկերտ Բ-ն հրամայում է խաբէութեամբ եւ դաւադրաբար ձերբակալել Ղեւոնդեանց քահանաից դասին։ Նրանք աքսորւելով տարւում են Ապար աշխարհի Այսօրւայ Խորասան նահանգի Նիւշապուհ (Նէյշաբուր) բերդը: Այնտեղ բազում խոստումներ տալով փորձում են կրօնափոխ անել նրանց ի դիմաց խնայելով նրանց կեանքը, որը մերժւում է Ղևոնդեանց քահանաների կողմից։
454 թ. քուշանների դէմ մղած մարտերում պարսիկները պարտութիւն են կրում: Մոգերն այս պարտութեան պատճառը վերագրում են Ղևոնդեաններին, որի հետևանքով էլ նրանք նահատակւում են։
Այստեղ արժանի է յիշել նրանց անունները։
ՅովսԷփ կաթողիկոս, Սահակ եպիսկոպոս, Ղևոնդ երէց, Մուշէ քահանայ, Արշէն երէց, Քաջաջ սարկաւագ:
Սրանց հետ էին նաև Աբրահամ և Խորէն Երէցները, որոնց աքսորում են: Որոշ ժամանակ անց, չդիմանալով Ասորեստանի տօթակէզ եղանակներին, Խորէնը մահանում է: Աբրահամը հետագայում թոյլտւութիւն ստանալով հայրենիք է վերադառնում և ձեռնադրւում է Բզնունեանց եպիսկոպոս: Նրան է վերագրւում ասորական «Վկայք Արևելից» երկի հայերէն թարգմանութիւնը: