ԺԱՄԱՆԱԿԻ ԽՈՐՀՈՒՐԴԸ

Գետի ափին նստած մի պահ կտրւած աշխարհի մտահոգութիւններից, երես դարձրած բոլոր այն տագնապներից, տնտեսական, ընկերային դժւարութիւններից, որոնք խեղդում են մարդ արարածին, դիտում եմ ջուրը որ հոսում է մերթ անարգել սահուն ընթացքով եւ մերթ էլ իր առջեւ ցցւող ժայռ պատնէշը արհամարհելով շրջանցում է այն ու շարունակում է իր հոսանքը. յանկարծ սթափւում եմ եւ ուզում եմ գրկել հոսող ջուրը, սակայն ի զուր…։ Իր հոսքը շարունակում է առանց ետին նայելու։ Մարդկային կեանքի մանրանկարն է կարծես պատկերւած երկրի վրայ։

Այս խոհերով ծանրաբեռն մտապատկերում եմ մարդկային մեր կեանքը իր ընթացքով, որ լի է դժւարութիւններով ու տագնապներով որոնք երբեմն անլուծելի են թւում, սակայն ոչ անյաղթահարելի։ Մարդ արարածը ծնւում ու աշխարհ է գալիս մերկ, մեծանում է, գործում ու աշխատում եւ մի օր էլ ժամանակին կամ անժամանակ մահանում է եւ մեկնում այս աշխարհից էլի մերկ։

Ծննդեան եւ մահւան միջեւ գտնւող ժամանակահատւածը նման է գետի հոսող ջուրի։ Այդ ժամանակահատւածը իմաստաւորւում ու նշանաւորւում է իրագործւած նւաճումներով որոնցով արժեւորւում է այդ արարածի կեանքը։

Արդարեւ նոր տարին, Ս. Ծնունդն ու Աստւածայայտնութիւնը ոսկեայ առիթներ, աւելի՛ն հանգրւաններ են, որոնք յուշում են մեզ մեր պարտականութիւններն ու պարտաւորութիւնները միմեանց հանդէպ եւ ինչու չէ նաեւ մեր հայրենիքի նկատմամբ։ Աւելին, մեզ յուշում են հաւատարմութեամբ ապրել եւ գործել, որպէսզի կարողանանք այդ ժամանակահատւածը որ մեզ տրւած է յաւերժաբոյր գործերով յաւիտենականացնել։
Երկրորդ Աստւածայայտնութեան խորհուրդը մեզ զօրացնում է մեր յանձնառութեան մէջ։ Յանձնառութիւն քրիստոնէական մեր հաւատքի, մեր եկեղեցու եւ մեր համայնական կեանքի մէջ։ Յանձնառութեամբ ապրել նոր տարւայ եւ ամանորեան խորհուրդը նշանակում է նորոգւել ու նորոգւած կեանքով գործել։ Նորոգութիւնը իրագործւում է երբ, մարգարէի բառերով Աստծուց խնդրում ենք, որ նոր սրտով վերանորոգէ մեզ մեր էութեամբ ու էաշխարհով. «Իմ մէջ մաքուր սիրտ հաստատի՛ր, Աստւա՛ծ, եւ արդար հոգի նորոգիր իմ որովայնում»(Սղ. 51 (50)-12)։ Առակաց գիրքը յուշում է.«Սրտի մաքրութիւն սիրողի շրթունքների վրայ շնորհք կայ, ու թագաւորը նրա բարեկամն է»(Առ. 22։10)։

Երրորդ նոր տարւայ եւ Աստւածայայտնութեան տօներից մեզի եկող խորհուրդը մեզ առաջնորդելու է վերագնահատելու մեր արժէքները հոգեւոր թէ ազգային, որովհետեւ երկուքն միաշաղախւած են միմեանց հետ։ Այսօրւայ տագնապահար աշխարհը մի կողմից համաճարակով ագուցւած եւ միւս կողմից էլ ազգային մեր ինքնուրոյնութիւնը բնորոշող արժէքների գունաթափման վտանգի առաջ կանգնած աւելի անկեղծ եւ յարաճուն հաւատքով հայցելու ենք Տիրոջ ողորմութիւնն ու օրհնութիւնը կրկնելով Սաղմոսերգու մարգարէի բառերը.«Իմ մէջ մաքուր սիրտ հաստատի՛ր, Աստւա՛ծ, եւ արդար հոգի նորոգի՛ր իմ որովայնում»(Սղ. 51(50)։12)։
Այսօրւայ մեր կեանքը դժբախտաբար տխուր պատկեր է ներկայացնում. անբաղձալի ու անորոշ վիճակում ենք։ Աշխարհի չարերով է շրջապատւած մեր ազգն ու հայրենիքը։ Դարերով այսպէս է եղել մեր կեանքը։ Հայոց աշխարհի երկնակամարը միշտ մութ ու գորշ ամպերով է պատւած եւ սակայն հայը մութ ամպերով պատւած երկնակամարի հեռու-հեռաւոր անկիւնում յոյսի նշոյլ է տեսել, նոր կեանքի պայծառ խորհուրդն է տեսել եւ յոյսի այդ նշոյլը աստիճանաբար աճած դարձած է արեգակ լուսաւոր, որ լուսաւորել է իր շրջապատը, երկիրն ու երկինքը եւ կրկին անգամ ջերմութիւն իջեցրած հայոց աշխարհ եւ իւրաքանչիւր հայի սիրտը ջերմացրեց ա՛յն վերածելով լուսաւոր տեսիլքի։

Տօնական այս օրերը առիթ են մեզ համար վերատեսելու մեր կեանքը դրանից հեռու վանելով բոլոր խորթ, նկարագիրը խաթարող, հաւատքը աղարտող եւ հոգին տագնապեցնող երեւոյթները ի խնդիր բիւրեղ ու բիւրեղացեալ կեանքի, ի խնդիր արդիւնաւէտ եւ օրհնաբոյր կեանքի։

Անցեալը մեր ժողովրդի, մօտիկ եւ հեռաւոր եղել է արիւնոտ, դառնութեամբ լեցուն եւ միաժամանակ յաղթանակներով, դրական իրագործումներով յատկանշւած։ Այսօր եւս մեր կեանքը յաղթանակներով եւ պարտութիւններով է բնորոշւող։ Մեր պատմութեան սեւ էջերը լուսաւորել ենք քրիստոնէական մեր հաւատքի ջահով եւ դրանով լուսաւոր շարունակել ենք ու շարունակում ենք մեր կեանքը։

Անցեալ տարին մեր գաղութի կեանքում եղաւ տխուր եւ դառն իրականութիւններով լեցուն։ Համաճարակով տիրապետւած աշխարհը անկանխատեսելի մարտահրաւէրների առաջ գտնւեց։ Հայաշխարհը եւ թեհրանահայ մեր գաղութը ներառեալ անմասն չմնաց համաճարակի ահաւոր աղէտից, որի զոհ գնացին մեր գաղութի հոգեւորական, մտաւորական, ուսուցիչ, երիտասարդ ու մեծահասակ մեր զաւակներից ընտրեալները։ Մեր ներքին կեանքը իր ընկերային, մշակութային, մարզական, ընտանեկան եւ տնտեսական գործունէութեամբ մի պահ կանգ առաւ։ Չմոռանանք 44 օրեայ պատերազմի մեր հազարաւոր նահատակներին, ովքեր հայրենի հողը իրենց արեամբ նւիրագործեցին։
Եւ հիմա ի տես այս դառն ու անմխիթար երեւոյթին, ահա Աստծու խօսքը Պօղոս Առաքեալի միջոցաւ գալիս է մեզ սթափեցնելու. «Ուրեմն մենք էլ, որ այսքան բազմաթիւ վկաներով ենք շրջապատւած, դէ՛ն գցենք ամէն խոչընդոտ եւ մի կողմ թողնենք մեղքը, որ հեշտութեամբ պաշարում է մեզ եւ համբերութեամբ պայքարենք գալիք փորձութիւնների դէմ»։ Փորձութիւն է քինախնդրութիւնն ու այլամերժութիւնը, փորձութիւն է ատելութեան սերմանումն ու իր նմանը արհամարհելը, փորձութիւն է հաւատքի տկարութեամբ գործելը։ Փորձութիւն է անտարբերութիւնը եկեղեցու հանդէպ, փորձութիւն է հայոց լեզւի, պատմութեան ու քրիստոնէական մեր հաւատքի հանդէպ անլրջութիւնը։ Փորձութիւն է հայրենիքի սիրուց հեռու մնալը։ Արդարեւ այս փորձութեանց դէմ յանդիման կանգնած հայ քրիստոնեան կոչւած է վերանորոգ ու յարաճուն հաւատքով իր կեանքը վերատեսել յարաբերաբար իր պատմութեան։ Ահա թէ անմահանուն ամենայն հայոց բանաստեղծը Թումանեան ինչպիսի խրատ է տալիս մեզի.«Անցեալի պատմութիւնը մի լուսաւոր լապտեր է, որ ամէն մի ժողովուրդ ձեռքին պէտք է ունենայ իր ճամբէն անմոլոր գնալու համար։ Մենք որ մեծ անցեալի ու մեծ աւերակների վրայ ապրող մի ժողովուրդ ենք, … Անցեալի ուսումնասիրութիւնը մեզ համար ունի առանցքային կարեւորութիւն, եւ մեր մեծ արժէքներն ու պարծանքներն էլ անցեալի մէջ են։ Անցեալի մէջ են եւ մեր արւեստները… անցեալի, որ մեր նոր կեանքի ու կուլտուրայի պատւանդանն է»։ Վերոյիշեալ փորձութիւններից յաղթական դուրս եկողը արժանանալու է իրեն խոստացւած յաւիտենական կեանքին (Յհ. 1։12)։

Տօնական այս օրերը առիթ են մեզ որ սիրոյ եւ եղբայրութեան զգացումներով մեր սրտերը վերածենք Ս. Հոգիի տաճարի, որից բխելու է բարութիւն, եղբայրութիւն, սէր, համբերութիւն, փոխադարձ սէր եւ յարգանք, հաւատարմութիւն։ Հաւատարմութիւն ընտանիքի հանդէպ, հաւատարմութիւն հայրենիքի եւ հոգեւոր ու ազգային այն արժէքների հանդէպ, որոնք կազմում են մի ազգի հոգեւոր գանձը։

Աղօթում եմ աշխարհի խաղաղութեան եւ յատկապէս մեր անմահանուն հերոս նահատակների հոգիների խաղաղութեան համար, ինչպէս նաեւ աղօթում եւ ցանկանում մեր ժողովրդին ընտանեկան խաղաղութիւն, սէր եւ յարգանք միմեանց նկատմամբ եւ առաւել համբերութիւն մեր գոյապայքարում։

Աղօթում եմ Իրանի Իսլամական Հանրապետութեան եւ իր հոգեւոր եւ աշխարհիկ ղեկավարութեան, ինչպէս նաեւ մեր Թեմական իշխանութիւնների եւ համայն հայութեան ու մեր եկեղեցու եւ իր նւիրապետական Աթոռների եւ նրանց գահակալների կեանքի պայծառութեան համար։

Ձայնակցենք հրեշտակների երկնային զօրքերին երգելով.-

Փա՜ռք Աստծուն բարձունքներում,
Խաղաղութիւն երկրի վրայ
եւ հաճութի՜ւն, մարդկանց միջեւ. Ամէն։

ՍԵՊՈՒՀ ԱՐՔ. ՍԱՐԳՍԵԱՆ
ԱՌԱՋՆՈՐԴ ԹԵՀՐԱՆԻ ՀԱՅՈՑ ԹԵՄԻ
31 Դեկտեմբեր 2021