موزۀ آرداک مانوکیان به طور رسمی در 14 آبان 1387ش (4نوامبر 2008م) با حضور پیشوای دینی ارمنیان، جاثلیق اعظم آرام اول، رهبر کل ارمنیان حوزۀ سیلیسی، که در آن زمان به منزلۀ مهمان رسمی در تهران تشریف داشتند، افتتاح شد.

ارامنه ایران از نیمه دوم قرن هجدهم در تهران اقامت گزیده اند در زمان كریمخان زند پادشاه وقت ایران و بنا به دستور او 10 خانواده ارمنی از جلفای اصفهان به تهران منتقل شده و در حومه شهر در محله دولاب ساكن شدند. 

آغامحمدخان، مؤسس سلسلة پادشاهی قاجار در جریان لشكركشی های خود به قفقاز، دهها خانواده ارمنی را اسیر كرده و آنها را به تهران كوچاند و در محله دروازه قزوین تهران، شهری كه از جانب او پایتخت ایران اعلام شده بود، جای داد.

زندگی اجتماعی جوامع ارمنی از گذشتههای دور پیرامون کلیساها شکل گرفته و گسترش یافته است. محدودۀ کلیسای مریم مقدس تهران نیز از دیرباز مجتمعی آموزشی ـ فرهنگی بوده و در بناهای پیرامونی آن مدارس ابتدایی و متوسطۀ ارمنیان دایر بوده است و در کنار آنها انجمنهای خیریه مستقر بودند. در سالهای اخیر، فعالیت این مدارس به سبب کمبود دانشآموز ناگزیر متوقف شده و ساختمانهای آنها به نیازهای فرهنگی جامعۀ ارمنیان پایتخت اختصاص یافته است.

کلیسای سرکیس مقدس، کلیسای جامع ارمنیان تهران است که با هزینه برادران وازگن و گورگن سرکیسیان، به یاد والدینشان و با طرح مهندس آفتاندیلیان، بنا شده است.

در سال 1334، در محله ساردارآباد (حشمتیه) تهران، در یکی از سالن های ملک اجاره ای مدرسه "شاه عزیز" و انجمن هم‌نام آن نمازخانه " گریگور لوساوریچ" تأسیس و در14 دیماه 1335 توسط مرحوم کشیش هوانس حاچیان، جانشین وقت خلیفه ارامنه تهران تبرّک یافت.

کلیسای مریم مقدس در تهران؛ خیابان جمهوری اسلامی؛ خیابان میزا کوچک خان جنگلی واقع است که در سال 1324 (1945میلادی) با هزینه شخصی فردی خیر به نام رومان عیسی یان بنا گردید و معمار آن نیکلای مارکف بوده است.

کلیسا در تهران، منطقه مجیدیه، خیابان شهید همایی (شانزده متری دوم)، کوچه جمشید رویان واقع است.

این کلیسا در منطقه ونک تهران، کوچه قلعه ارامنه، بن بست کلیسا قرار دارد.

شروع سکونت ارمنیان در محله وحیدیه (در شرق تهران) از سال 46-1945 میلادی آغاز شده است.

کلیسای تادئوس و باردوقیمئوس مقدس نخستین کلیسای ارمنی و مسیحی تهران است که در منطقه بازار حضرتی، تقاطع خیابان مولوی در جنوب شرقی تهران واقع شده است.